Copyright © 2010 by "Eddie's Westafrican Drums"   ·   All Rights reserved
Design by Borca Online Computer Service - Den Haag
djembe lessen den haag - djembe workshops den haag - djembe les den haag - djembe leren den haag
Eddie's Westafrican Drums
Westafrican
for your mind body and soul
Informatie over djembe spelen en techniek
Bas
De basklank wordt bereikt door met de vlakke hand in het midden van de
djembé te slaan. Spelen met de vingers tegen elkaar zorgt voor een warme
bas. Met de vingers van elkaar geeft wat minder articulatie; het geluid
wordt dan wat 'waziger' van karakter. Als het vel snel in het midden en
met voornamelijk de vingertoppen wordt geslagen, bereikt de djembé-
speler een felle 'attack' qua bastoon. De vingers worden hierbij tegen
elkaar gehouden. Je mag deze klank overigens vergelijken met een 'slap'
(zie hieronder). Met andere woorden:

Het met de vlakke hand in het midden van het vel slaan, zorgt voor een
warme en volle basklank
Het met voornamelijk de vingertoppen snel in het midden van het vel
slaan, zorgt voor een felle basklank.

Verder is het mogelijk om de klank te dempen. Dat wil zeggen dat één
hand vlak op het vel rust terwijl de andere hand op het vel slaat. Hierdoor
wordt de resonantie van het vel gestopt waardoor een 'vlak' (gedempt)
geluid wordt verkregen. Door te variëren met de bas-klanken (vingers
tegen elkaar, van elkaar, vlakke hand, vingertoppen en het al dan niet
dempen), heeft de djembé-speler per definitie zes bas-klanken tot
zijn/haar beschikking.
De bas is dus een slag gegeven in het midden van het speelveld. Het
meest succesvol bespelen van de djembé hangt voor het algemeen af van
de stand van de handen en vingers, de slag die daarmee geslagen wordt
en de timing waarin de handen het vel verlaten na de slag op het
speelveld. De volle hand wordt hiervoor gebruikt en brengt een lage
bastoon ten gehore.

Toon
De toon-klank wordt geproduceerd door op de rand van de djembé te
slaan. De vingers worden standaard tegen elkaar aan gehouden; de
spieren zijn dan lichtjes aangespannen (waak voor krampachtigheid). De
duimen moeten altijd voldoende naar boven (achteren) staan, zodat ze niet
in aanraking komen met de trommel. Anders kan dit wel eens voor zeer
pijnlijke ervaringen zorgen... De toon-klank kan ook met de vingers
gespreid worden gespeeld. Hierdoor wordt de toonklank iets 'wateriger'
van karakter; wat 'waziger'. De toon-klank is, net als de bas-klank,
variabel. Dat betekent het volgende:

Als de djembé op de rand met alle vingerkootjes wordt     geslagen, dan is
de toon-klank vol en warm van karakter.
Als de djembé op de rand met twee vingerkootjes (per vinger) wordt
geslagen, dan is de toon-klank scherper, hoger   en minder diep van
karakter.
Als de djembé op de rand met slechts één vingerkootje (per vinger) wordt
geslagen, dan is de toon-klank hoog, fel en iel van karakter.

Verder is het mogelijk om de klank te dempen. Dat wil zeggen dat één
hand vlak op het vel rust terwijl de andere hand op het vel slaat. Hierdoor
wordt de resonantie van het vel gestopt waardoor een 'vlak' (gedempt)
geluid wordt verkregen. Door te variëren met de toon-klanken (vingers
tegen elkaar, van elkaar, wat meer naar het midden, gedempt enzovoort),
heeft de djembé-speler per definitie 12 toon-klanken tot zijn/haar
beschikking. De toon-klank wordt door spelers vaak als moeilijkst ervaren,
omdat (zeker als het tempo omhoog gaat), de toon-klank vaak naar de
'slap' gaat neigen (zie hieronder).
De open slag wordt met gesloten vingers van de hand geslagen; de palm
van de hand aan de rand van het vel en de vingers vlak op het veld. Deze
slag zal dus een lagere toon dan de slap produceren.

Slap
Er zijn voor de 'slap'-klank verschillende beschrijvingen mogelijk als het
gaat om de handtechniek. Zo speelt de ene speler een 'slap' meer naar het
midden van het vel dan de andere. Hierover bestaat geen universele
waarheid, ook niet onder gerenommeerde West-Afrikaanse spelers.
Toch is er wel een soort van 'universele beschrijving' van de handtechniek
te geven:

De vingers worden licht tegen elkaar gehouden.
De handpalm is wat gebogen en vormt een holletje.
De hand wordt iets naar binnen gedraaid.
De duim wordt 'omhoog' gehouden zodat die bij het slaan het vel niet
raakt.
Er wordt op de rand van het vel geslagen
De vingertoppen raken het vel steviger dan het overige deel van de
vingers (hand).

Het is ook mogelijk een 'gedempte slap' te spelen, hierbij blijft één hand
op het vel rusten, waarbij de andere hand een 'slap' speelt. Op die manier
wordt een drogere 'slap' gerealiseerd. Deze is, mits goed gespeeld, nog
steeds fel en kort; karakteristiek voor een 'slap'. Door te variëren met de
slap-klank (iets verder naar het midden of meer op de rand van het vel,
holletje van de palm kleiner of groter, gedempt of niet), heeft de djembé-
speler per definitie 12 slap-klanken tot zijn/haar beschikking.
Een slap (uitgesproken als `slep`) is daarmee een handslag op de drum dat
in een hoge, scherpe toon maakt. Het geluid van een geweerschot, zegt
men wel eens. De vingers spreiden zich geopend van elkaar en de
vingertoppen raken het vel maar heel even.
Samenvattend

De djembé geeft de speler veel variatie qua klank-mogelijkheden. Hierbij vormen de bas-klank en de toon-klank de basis. De 'slap' en het gedempt spelen zorgen voor extra mogelijkheden om het geluid te beïnvloeden. Hierdoor heeft een geoefende djembé-speler per definitie 30 klank-mogelijkheden tot zijn/haar beschikking om een ritme mee op te bouwen of een solo mee uit te voeren.

Klanken

De drie basisklanken zijn:

bas (Engels: bass, Frans: basse)
toon of tenor (Engels: open, Frans: son of tonique)
slap (Engels: slap, Frans: claqué)

Internationaal wordt de volgende fonetiek vaak gebruikt bij het "zingen" van de ritmes:

De "oe" klank (geschreven "u"), voor de toon , bijvoorbeeld "tu" of "pu".
De lange "a" klank, voor de slap, bijvoorbeeld ta, of pa.

Andere "stemklank"-keuzes komen in dit verband ook voor.